اشتباه در ترتیب مناجات خمس عشر

هو

در أوانِ نوجوانی که با مناجات هاے عاشقانه و عارفانه ے خمس عشرة - پانزده گانه - آشنا شدم، آن ترتیبِ پانزده گانه را موافقِ ذوق و فطرتِ سلیم نمی یافتم؛ چرا که ترتیب کنونی آن در کتب ادعیه - از جمله مفاتیح الجنان - بدین صورت می باشد:

مناجات التائبین؛ الشاکین؛ الخائفین؛ الراجین؛ الراغبین؛ الشاکرین؛ المطیعین لله؛ المریدین؛ المحبین؛ المتوسلین؛ المفتقرین؛ العارفین؛ الذاکرین؛ المعتصمین؛ الزاهدین.

چنانچه ملاحظه می فرمایید مناجات "زاهدین" در آخرین مرتبه ذکر شده است؛ حال آنکه  مقام "محبین" و "عارفین" بسی شریف تر از مقام زاهدین است.

تا آنکه حق متعال، در همان سالهاے شور و اشتیاق، پاسخ این معمّا را در حین تورّقِ کتاب "مراحل اخلاق" - اثر حکیم ربّانی آیت الله جوادے - روزیِ این حقیر کرد.

ایشان نظم تدوینیِ برخی ادعیه را قابل تأمل دانسته و می فرمایند: «اگر این پانزده مناجات، پانزده مرحله یا منزلت باشد، مناجات زاهدان، در ردیف مناجاتهاے اوّلیه است، نه آخرین مناجات؛ یعنی انسان، نخست توبه می‏کند، و زهد می‏ ورزد، و از رذایل می‏ رهد، و سپس به فضایل بار می‏ یابد، که عالیترین فضیلت، "حبّ لقاء الله" و بالاتر از آن، "حبّ الله" است». ایشان سپس بر عهده عالمان اخلاق و عرفان میداند که درجات سیر و سلوک را از ادعیه و مناجاتها استنباط کنند، و ادعیه و اذکار را سامان دهند.

؛.؛ در پایان عرض می شود که عارفان کوے دوست، قرائت و تأمل در این مناجات ها، خصوصا مناجات المحبّین و مناجات العارفین را به مشتاقان و عاشقان سفارش می نمایند؛

تا نچشی ندانی...